Σε περίπτωση βλάβης πράγματος που οδηγεί σε υποχρέωση αποζημίωσης, η αποζημίωση περιλαμβάνει και τις δαπάνες που κάνει ο δικαιούχος της χρήσης του (κύριος, μισθωτής κλπ) για να αναπληρώσει τη χρήση που στερήθηκε (λχ. για όσο χρόνο διαρκεί η επισκευή του πράγματος). Στις δαπάνες αυτές ανήκει ιδίως το μίσθωμα που καταβάλλει ο δικαιούχος της χρήσης του πράγματος για να μισθώσει ένα πράγμα παρόμοιο με αυτό που στερείται για όσο χρόνο δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει το πράγμα. Στην παρούσα μελέτη εξετάζεται το ερώτημα αν ο δικαιούχος της χρήσης δικαιούται αποζημίωση για τη στέρηση της χρήσης του πράγματος ακόμη κι αν δεν προέβη σε κάποια δαπάνη για να αναπληρώσει τη χρήση που στερήθηκε, ιδίως επειδή δεν μίσθωσε άλλο παρόμοιο πράγμα.
Η κρατούσα γνώμη απαντά στο ερώτημα αρνητικά με επίκληση της θεωρίας της διαφοράς. Η θέση όμως αυτή δεν είναι πειστική. Στην παρούσα μελέτη υποστηρίζεται ότι όποιος, συνεπεία ζημιογόνου γεγονότος (που συνιστά νόμιμο λόγο ευθύνης), στερείται τη χρήση πράγματος για την οποία είχε δικαίωμα δικαιούται αποζημίωση για τη χρήση που στερήθηκε, ανεξάρτητα από τη θεμελίωση συγκεκριμένης θετικής ή αποθετικής ζημίας. Τη θέση αυτή φαίνεται να λαμβάνει πλέον και ο ΑΠ με την υπ’ αριθμ. 27/2017 απόφασή του. Η αποζημίωση χρήσης υπολογίζεται αφηρημένα με βάση το ποσό που θα απαιτούνταν για να αναπληρώσει ο χρήστης του πράγματος τη χρήση που στερήθηκε (είτε έκανε τέτοια δαπάνη είτε όχι) και οφείλεται είτε ο δικαιούχος απώλεσε τη χρήση πράγματος που ήδη είχε είτε δεν έλαβε ποτέ τη χρήση πράγματος για την οποία είχε σχετική (συμβατική ή νόμιμη) αξίωση.
Η αναγνώριση αποζημίωσης χρήσης αυτού του είδους συνιστά στην ουσία συνεπή προέκταση όσων ούτως ή άλλως γίνονται δεκτά για την αποζημίωση του κυρίου σε περίπτωση οριστικής απώλειας του πράγματος. Στην τελευταία περίπτωση, η αξίωση προς αποζημίωση γεννιέται τη στιγμή που πληρούνται οι όροι της ευθύνης και είναι σαφές ποια ζημιά υφίσταται ή πρόκειται να υποστεί ο δικαιούχος. Η αποζημίωση είναι καταβλητέα σε χρήμα και δεν απαιτείται να δαπανηθεί όντως για την επαναφορά της κατάστασης που θα υπήρχε αν δεν είχε συμβεί το ζημιογόνο γεγονός. Ο δανειστής είναι ελεύθερος να χρησιμοποιήσει την αποζημίωση που δικαιούται με όποιον τρόπο επιθυμεί, χωρίς η απόφασή του αυτή να επηρεάζει την ύπαρξη και το ύψος της απαίτησής του. Η ελευθερία αυτή ενισχύει τη συνολική οικονομική ευημερία καθώς επιτρέπει στους δικαιούχους αποζημίωσης να αξιοποιούν με τον επωφελέστερο γι’ αυτούς τρόπο τους οικονομικούς πόρους που διαθέτουν.
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται πλήρως η αποζημίωση χρήσης με την παραπάνω έννοια ως αποζημίωση για θετική περιουσιακή ζημία. Από τη στιγμή που καθίσταται σαφές ότι ο δικαιούχος θα στερηθεί τη χρήση πράγματος για ορισμένο χρονικό διάστημα, δικαιούται αποζημίωση ίση με το ποσό που απαιτείται για να αναπληρώσει τη χρήση αυτή, ιδίως ίση με το ποσό που θα απαιτούνταν προκειμένου να μισθώσει ένα όμοιο πράγμα με αυτό που στερείται. Δεν έχει σημασία αν ο δικαιούχος αξιοποιήσει τελικά την αποζημίωση που δικαιούται για να αναπληρώσει πράγματι τη χρήση που στερείται ή αν θα βρει εναλλακτικούς τρόπους για να ικανοποιήσει τις ανάγκες που κάλυπτε η χρήση του πράγματος.
Για να λάβετε τη μελέτη σε pdf πατήστε εδώ.